آیا در میان سیصدوسیزده یاران خاص امام زمان(ع) از ایرانیان نیز کسانی وجود دارند؟ و بهطور کلی نقش ایرانیان در ظهور امام مهدی(ع) چیست؟
آنچه از روایات فهمیده میشود این است که این سیصد و سیزده تن از یاران اصلی حضرت مهدی(ع) بوده و فرماندهی سپاه ایشان را برعهده دارند و دارای ویژگیهای خاصی نظیر ایمان قوی، اخلاص، توانایی بالای مدیریتی، آگاهی به دین اسلام هستند تا بتوانند از عهدة مسؤولیت سنگینی که به عهده دارند، برآیند. و البته نکته قابل ذکر دیگر اینکه تنها برخی از این افراد در زمان ظهور امام زمان(ع) حیات دارند و تعدادی از آنها انسانهای پاک و شایستهای بودهاند که قبل از دوران ظهور زندگی میکردهاند و لذا با ظهور حضرت حجت(ع) حیاتی دوباره یافته و رجعت میکنند. از جمله این افراد، اصحاب کهف، مؤمن آل فرعون و مالکاشتر را میتوان نام برد.
روایاتی وجود دارد که بهطور اجمال اشاراتی به سرزمینهای این افراد داشته و از ایران، شام، یمن، حجاز و عراق و دیگر نقاط به عنوان محل زندگی آنها نام برده است. البته روایاتی هم داریم که با تفصیل بیشتر، حتی اسامی و محل زندگی آن سیصد و سیزده تن را ذکر کرده است. ناگفته نماند این دسته از روایات چندان مورد اعتماد نبوده و بعید نیست که توسط قصاصون ساخته شده باشد.
بهطور مثال در روایتی که از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده، ایشان اسامی و محل زندگی آنها را چنین بیان فرمودهاند:
... فقال: رجلان من البصرة، و رجل من الاهواز، و رجل من عسکر مکرم... 1 .
به دلیل طولانی بودن حدیث و برای شاهد مثال تنها به ذکر شهرهایی از ایران که در حدیث ذکر شده و افرادی از آن شهرها جزء سیصد و سیزده یاور امام زمان(ع) شمرده شدهاند، اکتفا میشود: از اهواز، سیراف، شیراز، اصفهان، ایذه، نهاوند، همدان، قم، خراسان، آمل، گرگان، دامغان، ساوه، طالقان، قزوین، فارس، ابهر، اردبیل، مراغه، خوی، سلماس، شیروان، مردانی به این افتخار نایل میشوند که از برخی شهرها بیش از یک نفر انتخاب شده است بهطور مثال: ده نفر از قم، چهار نفر از اصفهان، بیست و چهار نفر از طالقان و..
لذا با فرض پذیرش این دسته از احادیث، میبینیم که تعداد زیادی از یاران خاص (313 نفر) امام عصر(ع) از شهرهای مختلف ایران میباشند.
اما علاوه بر این 313 نفر که بزرگانی هستند که قرار است فرماندهی سپاه و ادارة بخشهای مختلف حکومت حضرت(ع) را به عهده بگیرند، مؤمنان بسیاری نیز وجود دارند که در آخرالزمان به زمینهسازی برای ظهور پرداخته و با ظهور حضرت مهدی(ع) به یاری ایشان میشتابند. در این دسته از روایات مربوط به زمینهسازی حکومت آن بزرگوار، ایرانیان سهم بسزا و غیر قابل انکاری دارند.
روایات حکومت زمینهسازان ایرانی، به دو مرحله مشخص تقسیم میشود:
1. آغاز نهضت آنان بهوسیله مردی از قم که حرکتش سرآغاز امر ظهور حضرت مهدی(ع) است.
2. ظهور شخصی در ایران به نام سید خراسانی و فرمانده نیروهای او، شعیب بن صالح؛ که به اختصار چند روایت در اینباره ذکر میشود.
از امام کاظم(ع) روایت شده که فرمودند:
مردی از قم، مردم را به سوی خدا دعوت میکند، افرادی گرد او جمع میشوند که قلبهایشان همچون پارههای آهن ستبر است که بادهای تند حوادث، آنان را نمیلغزاند، از جنگ خسته نشده و نمیترسند. اعتماد آنها بر خداست و سرانجام کار از آن پرهیزکاران است.2
عفّان بصری از امام صادق(ع) روایت کرده و گفت:
امام(ع) به من فرمود: آیا میدانی از چهرو این شهر را قم مینامند؟ عرض کردم: خدا و رسولش آگاهترند. فرمود: همانا قم نامگذاری شده برای اینکه اهل قم، اطراف قائم(ع) گرد آمده و با وی قیام مینمایند و در کنار او ثابت قدم مانده و او را یاری میکنند. 3
حدیثی نیز از منابع اهل سنت، از حضرت علی(ع) نقل شده است که فرمود:
خوش بهحال طالقان، خداوند متعال دارای گنجهایی در آنجاست که نه از طلاست و نه از نقره؛ اما در آن خطه مردانی وجود دارند که خدا را آنطور که شایسته معرفت است شناختهاند و آنان، یاران مهدی در آخرالزمان میباشند. 4
البته آنچه بهنظر میرسد این است که مراد از اهل طالقان؛ اهل ایران است نه فقط منطقه طالقان. لذا با دقت در روایاتی که در زمینة نقش ایرانیان در زمان ظهور وارد شده، نمیتوانیم در نقشی که آنان در مهیا نمودن مقدمات حکومت حضرت مهدی(ع) دارند، مناقشه نماییم.
1 .الشیخ مهدی حمد الفتلاوی، علامات المهدی المنتظر فی خطب الامام علی و رسائله و أحادیثه، ص275.
2 .علی کورانی، عصر ظهور، ص237.
3 .همان، ص239.
5 .همان، ص258.